Uyuz, ciltte kaşıntı, kızarıklık ve kabuklanmaya neden olan bir parazit enfeksiyonudur. Uyuz, insanlarda ve hayvanlarda görülebilir ve bulaşıcıdır. Uyuzun tedavisi mümkündür, ancak erken tanı ve önlem almak önemlidir.
Uyuzun Belirtileri Nelerdir ?
Uyuzun en yaygın belirtisi şiddetli kaşıntıdır. Kaşıntı genellikle geceleri daha kötüleşir ve enfekte olan kişi uyuyamaz. Kaşıntı, uyuz akarlarının cilt altında tüneller kazması ve yumurta bırakması sonucu oluşur. Bu tüneller, ciltte ince, kıvrımlı çizgiler olarak görülebilir. Ayrıca, ciltte kızarıklık, kabuklanma, kabarcıklar veya yaralar da oluşabilir.
Uyuzun Belirtileri
- Kaşıntı, genellikle şiddetli ve genellikle geceleri daha kötü
- Ciltte küçük kabarcıklar veya şişliklerden oluşan ince, dalgalı tüneller
Uyuz genellikle cilt kıvrımlarında bulunur. Ancak uyuz vücudun birçok yerinde görülebilir. Yetişkinlerde ve daha büyük çocuklarda uyuz en sık bulunur:
- El ve ayak parmakları arasında
- Koltuk altlarında
- Bel çevresi
- Bileklerin iç kısımları boyunca
- Dirseklerin iç kısmında
- Ayak tabanlarında
- Sandığın üstünde
- Meme uçlarının çevresinde
- Göbek deliği çevresinde
- Cinsel organların etrafında
- Kasık bölgesinde
- Kalçada
Bebeklerde ve küçük çocuklarda uyuzun yaygın görüldüğü yerler genellikle şunlardır:
- Parmaklar
- Yüz, kafa derisi ve boyun
- Avuç içleri
- Ayak tabanları
Daha önce uyuz geçirdiyseniz, belirtiler maruz kaldıktan sonraki birkaç gün içinde başlayabilir. Daha önce hiç uyuz geçirmediyseniz belirtilerin başlaması altı hafta kadar sürebilir. Henüz herhangi bir semptomunuz olmasa bile uyuz bulaştırabilirsiniz.
Uyuzun Nedenleri Nelerdir ?
Uyuzun nedeni, Sarcoptes scabiei adlı bir parazittir. Bu parazit, insanlardan insanlara veya hayvanlardan insanlara temas yoluyla bulaşabilir. Uyuz bulaşması için genellikle yakın ve uzun süreli bir temas gereklidir. Örneğin, uyuzlu bir kişiyle aynı yatakta yatmak, sarılmak veya el sıkışmak uyuz bulaşmasına neden olabilir. Uyuzlu bir hayvanla temas etmek de uyuz bulaşmasına yol açabilir. Ancak, hayvanlardan bulaşan uyuz genellikle insanlarda daha hafif seyreder ve kendiliğinden geçebilir.
Uyuzun Tedavisi Nasıldır ?
Uyuzun tedavisi için doktora başvurmak gerekir. Doktor, uyuz tanısını koymak için ciltten küçük bir parça alabilir veya ciltteki tünelleri mikroskop altında inceleyebilir. Uyuz tedavisinde genellikle kremler, losyonlar veya haplar kullanılır. Bu ilaçlar, uyuz akarlarını ve yumurtalarını öldürür ve kaşıntıyı azaltır. Uyuz tedavisinde dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
Tedaviye başladıktan sonra kaşıntının birkaç hafta daha devam edebileceğini unutmayın. Bu normaldir ve ilacın işe yaramadığı anlamına gelmez.
- Tedavi sırasında ve sonrasında cildinizi sık sık yıkayın ve nemlendirin. Bu, cildinizi tahriş etmekten ve enfeksiyon kapmaktan korur.
- Tedaviye başladığınızda tüm giysilerinizi, çarşaflarınızı ve havlularınızı sıcak suyla yıkayın veya kuru temizleyin. Bu, uyuz akarlarının tekrar bulaşmasını önler.
- Tedaviye başladığınızda evinizi iyice temizleyin ve süpürün. Uyuz akarları kumaşlarda veya mobilyalarda yaşayabilir.
- Tedaviye başladığınızda uyuzlu olan veya sizinle temas eden tüm kişileri de tedavi ettirin. Bu, uyuzun yayılmasını durdurur.
Uyuzdan Korunmak İçin ne Yapmalıyım ?
Uyuzdan korunmak için şu önlemleri alabilirsiniz:
- Uyuzlu olduğunu bildiğiniz veya şüphelendiğiniz kişilerle temas etmeyin veya ortak eşya kullanmayın.
- Uyuzlu olduğunu bildiğiniz veya şüphelendiğiniz hayvanlarla temas etmeyin veya onları okşamayın.
- Cildinizi temiz ve kuru tutun ve düzenli olarak nemlendirin.
- Cildinizde kaşıntı, kızarıklık veya kabuklanma gibi belirtiler fark ederseniz hemen doktora başvurun.
Uyuz, ciddi bir sağlık sorunu olmasa da, yaşam kalitesini düşürebilir ve psikolojik olarak etkileyebilir. Bu nedenle, uyuzun önlenmesi ve tedavisi için gerekli adımları atmak önemlidir.
Uyuzu Önleme
Uyuzun geri gelmesini ve akarların diğer insanlara yayılmasını önlemek için şu adımları izleyin:
- Tüm kıyafetleri ve çamaşırları yıkayın. Isı akarları ve yumurtalarını öldürür. Tedaviye başlamadan önceki son üç günde kullanılan tüm kıyafetleri, havluları ve yatak takımlarını sıcak sabunlu su ile yıkayın. Yüksek ısıda kurutun. Evde yıkayamayacağınız eşyaları kuru temizlemeye verin.
- Akarları aç bırakın. Yıkayamadığınız eşyaları ağzı kapalı plastik poşetlere koyun ve garajınız gibi gözlerden uzak bir yerde bir hafta boyunca bırakın. Akarlar yiyeceksiz kaldıktan birkaç gün sonra ölürler.
- Temizleyin ve vakumlayın. Uyuzun yayılmasını önlemek için evinizi temizlemek iyi bir fikirdir. Bu özellikle kabuklu uyuz hastaları için geçerlidir. Uyuz akarlarının bulunabileceği pulları ve kabukları temizlemek için mobilyaları, halıları ve yerleri süpürün.
